นานาสาระจากห้องสมุด

ชีวิตในวัยสูงอายุ...ดีจริงหรือ...แล้วเราจะปรับตัวอย่างไร? (ตอนที่ 1)

เพ็ญพิมล คงมนต์  This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

คนเราต้องพบเจอกับการเปลี่ยนแปลงต่างๆ มากมายทั้งทุกข์ และสุขคลุกเคล้ากันไป จะทำอย่างไรให้ผู้สูงอายุสามารถปรับตัว  มองโลกในแง่บวก และใช้ชีวิตอยู่ในสังคมอย่างมีความสุขเมื่อต้องเผชิญกับสิ่งที่ทุกคนไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ ผู้เขียนได้เข้าร่วมประชุมๆ หนึ่ง และเห็นท่านอาจารย์ปราโมทย์ ประสาทกุล ทำให้นึกถึงเรื่องที่ท่านสนใจศึกษา “ผู้สูงอายุ” จึงเข้าเว็บไซต์ต่างๆ ที่มีข้อมูลเกี่ยวกับผู้สูงอายุ พบเรื่องที่น่าสนใจ “การเตรียมตัวเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ” จึงขอนำข้อดีของการก้าวเข้าสู่วัยสูงอายุหลังเกษียณมาเล่าสู่กัน เพื่อช่วยให้มีกำลังใจในการดำเนินชีวิตมากขึ้น  ดังต่อไปนี้

1. มีเวลามากขึ้น ชีวิตในวัยสูงอายุเป็นชีวิตที่ช้าลง จะมีเวลาทำสิ่งต่างๆ มากขึ้น ไม่ต้องรีบร้อน ซึ่งส่วนใหญ่สามารถเลือกทำ ในสิ่งที่อยากทำ และเงินอาจไม่ใช่ทุกสิ่งทุกอย่างอีกต่อไป เมื่อชีวิตสามารถเลือกได้ ความสุขในชีวิตน่าจะมีมากขึ้น ได้ใช้เวลาเล่นกับหลานๆ ถ่ายทอดประสบการณ์ในชีวิตให้กับพวกเขา เช้าๆ อาจมีเวลาเดินเล่นออกกำลังกาย ไปดูนก ให้อาหารปลา พูดคุยทักทายกับเพื่อนบ้าน ใช้ชีวิตในวันช้าๆ ที่มีอย่างมีความสุข
2. มีเวลาเดินทางเพื่อเปิดโลกทัศน์ เมื่อยังทำงานอยู่ แม้จะอยากไปเที่ยวที่นั่นที่นี่ แต่ก็ไม่เคยมีเวลาไป พอเข้าสู่วัยสูงอายุแล้วก็ไม่ต้องทำงานประจำ หลายคนรับเงินบำนาญ หรือรับเงินก้อนเมื่อลาออกหรือเกษียณ จึงอาจมีเงินและเวลาเดินทางท่องเที่ยว หรือพักผ่อนในสถานที่ต่างๆ ที่ไม่เคยไปได้อย่างสบาย
3. ทำประโยชน์ให้สังคมได้มากขึ้น ผู้สูงอายุอาจนำประสบการณ์ ความรู้ที่สั่งสมมาถ่ายทอดต่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเกิดการเรียนรู้ เพื่อก่อให้เกิดการพัฒนาสังคมที่มีคุณภาพ หากยังอยู่ในวัยทำงานพวกเขายังต้องการค่าตอบแทน แต่เมื่ออยู่ในวัยสูงอายุ ค่าตอบแทนที่เป็นรอยยิ้ม คำชื่นชม คำขอบคุณ จะทำให้เกิดความรู้สึกดีมีความสุขที่ได้ทำประโยชน์ให้แก่สังคม ซึ่งมีค่ามากกว่าตัวเงิน
4. ได้ดูแลสุขภาพตนเองมากขึ้น สมัยที่ทำงานตัวเป็นเกลียวหาเงินสำหรับดำรงชีวิต จะต้องประหยัดเพื่อเก็บเงินไว้สำหรับอนาคตของลูกและครอบครัว อาจไม่ใส่ใจเรื่องอาหารการกินมากนัก พอเข้าสู่วัยนี้สามารถเลือกอาหารที่มีประโยชน์และดูแลสุขภาพตัวเองได้ เพราะมี “เวลา” ใส่ใจในสุขภาพตนเองได้มากขึ้น
5. มีเวลาทบทวนสิ่งต่างๆในชีวิต  ในวัยทำงาน ทุกคนต่างหวังความก้าวหน้าในหน้าที่ แต่ยิ่งทำงานหนักความเครียดก็ยิ่งมาก จนทำให้บางคนทำร้ายคนรอบตัวไปโดยไม่ตั้งใจ ช่วงวัยนี้จึงได้ผ่อนคลาย เป็นช่วงเวลาดีๆ ที่จะได้มีเวลาคิดพิจารณา ใคร่ครวญถึงสิ่งที่ทำลงไป เพื่อแก้ไขปรับปรุงให้ดีขึ้น และทุกคนอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข

สิ่งที่เกิดขึ้นทันทีที่เกษียณ คือ รู้สึกใจหาย ยังทำใจไม่ได้  รู้สึกเหงา รวมถึงความกังวลใจในบำเหน็จ บำนาญ ที่ได้รับ ถ้ารับบำเหน็จ (รับเงินก้อนเดียวหลังเกษียณ) จะพอใช้ไปได้กี่ปี? ดังนั้นการวางแผนที่ดีเตรียมรับมือเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ เตรียมทั้งทางกายและทางใจ จึงเป็นสิ่งที่ทุกคนพึงกระทำด้วยตนเองก่อน

ในขณะที่สังคมและรัฐบาลควรให้การสนับสนุนผู้สูงอายุที่มีรายได้น้อย เช่น การสงเคราะห์และให้สวัสดิการต่างๆ เช่น  การยกเว้นภาษี การจัดสวัสดิการสังคม การจ่ายเบี้ยยังชีพรายเดือนอย่างทั่วถึงและเป็นธรรม ผู้สูงอายุควรมีสิทธิได้รับสวัสดิการและสิ่งอำนวยความสะดวกที่เป็นสาธารณะ ให้สามารถดำรงชีวิตได้อย่างมีคุณค่า มีศักยภาพ และมีศักดิ์ศรี ที่สำคัญการสร้างหลักประกันให้ผู้สูงอายุถือเป็นการสร้างความมั่นคงให้สังคมด้วย

ที่มา :

• Kittipanan. 2555. ชวนรู้จักข้อดีของความชรา. [http://www.thaihealth.or.th/healthcontent/article/31397] สืบค้นเมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน 2555
• ทวีศักดิ์ รูปสิงห์. 2554. ความมั่นคงในชีวิตและสวัสดิการผู้สูงอายุ.  [http://www.slideshare.net/primpatcha/ss-9603178] สืบค้นเมื่อ          วันที่ 12 พฤศจิกายน 2555