ตลอดระยะเวลา 4 ทศวรรษที่ผ่านมา สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ทำหน้าที่เป็นองค์กรชั้นนำในการศึกษาวิจัยและนำเสนอองค์ความรู้ทางด้านการเปลี่ยนแปลงทางประชากรและสังคมที่เชื่อมโยงกับสหสาขาวิชา รวมทั้งมีบทบาทสำคัญในการปรับเปลี่ยนนโยบายทางด้านประชากรและสังคม ที่สอดคล้องกับการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม กระแสโลกาภิวัตน์ที่ก่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนสินค้า บริการ ความรู้ และเทคโนโลยี ตลอดจนการแลกเปลี่ยนทางสังคมและวัฒนธรรมระหว่างประเทศ
สถาบันฯ ได้เริ่มจัดการประชุมวิชาการระดับชาติประจำปี “ประชากรและสังคม” ขึ้นครั้งแรกใน พ.ศ. 2548 เพื่อเป็นการคืนความรู้สู่สังคม ใน พ.ศ. 2554 นี้ เป็นวาระพิเศษที่สถาบันฯ ได้ก่อตั้งขึ้นครบ 40 ปี สถาบันฯ จึงเลือกเรื่อง “จุดเปลี่ยนประชากร จุดเปลี่ยนสังคมไทย” เป็นหัวข้อของการประชุมวิชาการระดับชาติ “ประชากรและสังคม 2554” เพื่อเป็นการทบทวนและมองไปข้างหน้าของสถานการณ์ด้านประชากรและสังคม ที่ส่งผลต่อสังคมอนาคตอย่างมีนัยสำคัญ อาทิ การเปลี่ยนแปลงทางประชากร การเปลี่ยนแปลงลักษณะและรูปแบบครอบครัวไทย และการเปลี่ยนแปลงเรื่องเพศ นอกจากนี้ สถาบันฯ ยังตระหนักถึงความสำคัญของการเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจร่วมกันระหว่างประเทศในภูมิภาค โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การมุ่งสู่การเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (ASEAN Economic Community) ในปี พ.ศ. 2558 การนำเสนอเรื่อง ‘การเปลี่ยนแปลงกระแสการย้ายถิ่นในเอเชีย’ ในการประชุมครั้งนี้ จะเป็นข้อมูลที่สำคัญสำหรับสังคมไทย และเป็นประโยชน์อย่างยิ่งในการเตรียมรับสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ได้อย่างทันท่วงที
การประชุมครั้งนี้ ยังมีบทความอีกหลายเรื่องที่สะท้อนสถานการณ์ทางประชากรและสังคมในมิติต่างๆ ในปัจจุบัน รวมถึงประเด็นเร่งด่วนที่สังคมควรให้ความสำคัญ ไม่ว่าจะเป็น ผู้สูงอายุ เพศวิถี อนามัยเจริญพันธุ์ สิ่งแวดล้อม สุขภาพกายและใจ การย้ายถิ่น แรงงานศึกษา ฯลฯ เพื่อให้ผู้เข้าร่วมประชุมได้รับความรู้ ความเข้าใจ แลกเปลี่ยนความคิดเห็น ทัศนคติ ด้วยมุมมองที่หลากหลาย เกิดการวิพากษ์วิจารณ์อย่างสร้างสรรค์ รวมทั้งเกิดการสร้างเครือข่ายการทำงานทางประชากรและสังคมในระยะยาวด้วย |
